Other Indications

Το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη [NiMAC] οργανώνει και παρουσιάζει την έκθεση Other Indications, η οποία μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις επιχειρεί την επαναδιαπραγμάτευση και επανεξέταση των διαδικασιών επιμέλειας εικαστικών εκθέσεων. Η έκθεση που ανοίγει στις 30 Νοεμβρίου 2013 και διαρκεί μέχρι τις 30 Μαρτίου 2014 είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μιας ομάδας Κυπρίων επιστημόνων, η οποία συστάθηκε με πρωτοβουλία του Κέντρου.

Την ομάδα αποτελούν η Έλενα Πάρπα, ερευνήτρια και επιμελήτρια, η Έλενα Στυλιανού, καθηγήτρια Ιστορίας και θεωρίας της Τέχνης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, ο διευθυντής του Κέντρου Τεχνών, Γιάννης Τουμαζής, η Εύη Τσελίκα, καθηγήτρια στο Πρόγραμμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, και η Ναδίνα Παφίτου, σύμβουλος αρχείων, πρώην διευθύντρια και δημιουργός του Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας Κύπρου. Αποτέλεσμα της συλλογικής αυτής προσπάθειας είναι μια πειραματική προσέγγιση, βασισμένη σε διάφορα πρότζεκτ, τα οποία συναντώνται στο χώρο του Κέντρου ως «άλλες ενδείξεις», αναδεικνύοντας τις ποικίλες προσεγγίσεις στην παραγωγή εικαστικών έργων, εκθέσεων, γνώσης και ιστορίας.

Η έκθεση Other Indications βασίζεται σε συγκεκριμένους άξονες και θεματικές: μεταξύ άλλων, επανεξετάζει κριτικά την ιστορική πτυχή της παραγωγής εκθέσεων στην Κύπρο και προσεγγίζει με πειραματικό τρόπο τον επαναπροσδιορισμό του εκθεσιακού χώρου μέσα από χωροχρονικές αφηγήσεις και εναλλακτικές διαδρομές μνήμης. Μέσω της συλλογικής και πειραματικής ανάπτυξης της έκθεσης, επιχειρείται η αναθεώρηση και ενίοτε η ανατροπή του γνώριμου και αναμενόμενου τρόπου ανάγνωσης εικαστικών εκθέσεων με παρεμβάσεις, που ενθαρρύνουν την έρευνα, τη μάθηση και τη συμμετοχικότητα.

Πιο συγκεκριμένα, η βιβλιοθήκη του Κέντρου «ξαναδιαβάζεται» από την Ναδίνα Παφίτου, μετατοπίζεται στο βασικό εκθεσιακό χώρο και μετατρέπεται σε ένα αναγνωστήριο για τους επισκέπτες, αλλά και σε ένα αρχείο με πολλαπλές αναφορές στα έργα και τις θεματικές της έκθεσης. Κείμενο και εικόνα, διαδικασία και τελικό αποτέλεσμα, επεξήγηση και πολλαπλές ερμηνείες τίθενται υπό διαπραγμάτευση, και ο επισκέπτης καλείται να διαδραματίσει ουσιαστικό και ενεργό ρόλο.

Η συλλογική πορεία που διαμόρφωσε το Other Indications καθώς και οι επί μέρους έννοιες, θεματικές και τα ανοικτά ερωτήματα σχετικά με την επιμέλεια εκθέσεων καταγράφονται και παρουσιάζονται στον κατάλογο της έκθεσης, τον οποίο επιμελείται η Έλενα Στυλιανού. Ο κατάλογος προσεγγίζεται ως ένα ακόμα εργαλείο ανοιχτών και διαδραστικών ερμηνειών που επιτρέπει την παρέμβαση από το κοινό στις αναγνώσεις των έργων.

Η πρόταση Exercises on Orientation της Έλενας Πάρπα προσεγγίζει την έννοια του τοπίου ως ένα μνημονικό και ψυχογραφικό τόπο, ο οποίος συντίθεται μέσα από προσωπικά αφηγήματα, επικαλύψεις της μνήμης, αλλά και μέσα από ταξίδια, πραγματικά και φανταστικά, που ενίοτε ενεργοποιούν την επιθυμία για επανατοποθέτηση στο χώρο και στο χρόνο. Το πρότζεκτ επιχειρεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για έναν τέτοιο επαναπροσανατολισμό και βασίζεται σε δυο προτάσεις. Η πρώτη έχει τίτλο Transcapes/The Halted Traveler της Μαρίας Λοϊζίδου και παίρνει τη μορφή ενός εργαστηρίου ‘ανάκλησης της μνήμης’, το οποίο η εικαστικός ανέπτυξε σε συνεργασία με την επιμελήτρια. Σε αυτό συμμετέχει μια ομάδα καλλιτεχνών, ποιητών και αρχιτεκτόνων, όπως ο Μελέτης Αποστολίδης, η Λητώ Κάττου με τον Λεόντιο Τουμπουρή, ο Χριστόδουλος Μακρής και η Μαριάννα Χριστοφίδου, ο Κύριλλος Σαρρής με τον Γιώργο Χατζημιχάλη, και ο Yves Sabourin. H δεύτερη πρόταση με τίτλο Overtones, εξελίσσεται σε συνεργασία με τον sound artist, Αντώνη Αντωνίου και χρησιμοποιεί ως έναυσμα για ένα εκ νέου ταξίδι στο κυπριακό τοπίο, το βιβλίο του Βρετανού ταξιδιωτικού συγγραφέα Colin Thubron, Journey Into Cyprus (1975). Το αποτέλεσμα της περιήγησης αυτής παίρνει τη μορφή μιας ηχητικής εγκατάστασης στο χώρο υπό τον ίδιο τίτλο.

Η Εύη Τσελίκα εισηγήθηκε μια χαρτογράφηση της ιστορίας της παραγωγής εικαστικών εκθέσεων στην Κύπρο που εξελίχθηκε σε ένα διήμερο μαραθώνιο καταγραφής της ιστορίας αυτής από την ομάδα Re Aphrodite (Χριστίνα Λάμπρου, Χρυσταλλένη Λοϊζίδου, Έλενα Πάρπα, Μαρία Πετρίδη και Εύη Τσελίκα). Η πειραματική και συλλογική αυτή προσπάθεια παρουσιάζεται ως μια ερευνητική παρέμβαση στο χώρο του Κέντρου, ένα πρότζεκτ in progress σχετικό με την παιδαγωγική αλλά και τη συνεργασιακή στροφή της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας. Η κοινωνική και μαθησιακή αυτή στροφή της τέχνης δίνει έμφαση στο στοιχείο της εμπειρικότητας που συμπεριλαμβάνει στοιχεία όπως η συνεργασία, ο διάλογος και η επικοινωνία. Η συλλογική διερευνητική αυτή δράση χαρακτηρίζεται από μια μορφή εξερεύνησης για το πώς η εικαστική και εκθεσιακή δημιουργία μας παρουσιάζουν το πώς διαμορφώνεται μια κοινότητα και μια υποτιθέμενη ιστορία.

Ο Γιάννης Τουμαζής συνεργάστηκε με τους Tom Dale, Κυριακή Κώστα, Τούλα Λιασή, Liz Nicol, Πόλυ Πεσλίκα, και Έφη Σαββίδη. Οι έξι αυτοί καλλιτέχνες, με πολύ διαφορετικό τρόπο ο κάθε ένας, επεξεργάζονται και αποτυπώνουν την συνέργεια επιμελητή και καλλιτέχνη όπως αυτή προκύπτει και εκφράζεται μέσα από θεωρητικές και πρακτικές αναζητήσεις, άλλοτε προ ειλημμένες και άλλοτε τυχαίες. Στόχος της πρότασης είναι να αναδειχθούν και να διερευνηθούν τα σημεία τομής της προσωπικής έρευνας του καλλιτέχνη με αυτήν του επιμελητή σε συγκεκριμένες χώρο-χρονικότητες δημιουργώντας ένα ριζωματικό πεδίο στο χώρο. Το μετακινούμενο, υβριδικό αυτό σύστημα που προκύπτει από μια συγκεκριμένη μεθοδολογία επιμέλειας μέσω της συνύπαρξης καινούργιων έργων αλλά και έργων που έχουν επιλεκτικά παραμείνει στο χώρο από την προηγούμενη έκθεση του Κέντρου, ίσως να εμπερικλείει ένα φορτισμένο παραπέτασμα, μια είσοδο σε ένα χώρο υπέρβασης και εσωτερικού μετασχηματισμού.

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης τα έργα των Sumer Erek, Φάνου Κυριάκου, Γλαύκου Κουμίδη, Youssef Limoud και Martin Meason που είχαν πρωτοεκτεθεί στο πρότζεκτ Terra Mediterranea – In Crisis.

Η έκθεση συμπίπτει χρονικά με την επέτειο των είκοσι χρόνων του Κέντρου. Στις 14 Ιανουαρίου 2014 το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη [NiMAC] κλείνει αισίως 20 χρόνια δημιουργικής παρουσίας στο χώρο της σύγχρονης τέχνης στην Κύπρο. Στα χρόνια αυτά το Κέντρο οργάνωσε και παρουσίασε πάνω από 70 εκθέσεις σύγχρονης τέχνης από την Κύπρο και το εξωτερικό σε συνεργασία με αντίστοιχα μουσεία, κέντρα τέχνης και πολιτιστικά ιδρύματα διεθνούς κύρους. Ως γνωστόν κύριοι στόχοι του Κέντρου είναι να ανοίξει διόδους καλλιτεχνικής επικοινωνίας μεταξύ της Κύπρου και του εξωτερικού, να αναπτύξει και να ενθαρρύνει συνεργασίες μεταξύ καλλιτεχνών ­και μεταξύ καλλιτεχνών και πολιτιστικών παραγωγών και φορέων από την Κύπρο και το εξωτερικό. Το Κέντρο επίσης δίνει την ευκαιρία σε παιδιά, νέους και ενήλικες να έρθουν πιο κοντά στη σύγχρονη τέχνη μέσα από τα εκπαιδευτικά του προγράμματα.

Πέρα από μεγάλες εικαστικές εκθέσεις το Κέντρο έχει ηγηθεί πολυετών ερευνητικών Ευρωπαϊκών προγραμμάτων όπως το Crossings και το Suspended Spaces ενώ τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί σε πιο πειραματικές προσεγγίσεις σχετικά με την τέχνη μέσα από τα προγράμματα Project Room και Open Call. Ακόμη το πρόγραμμα NiMAC Residency φιλοξενεί καλλιτέχνες και θεωρητικούς από το διεθνή χώρο. Το Εκπαιδευτικό Κέντρο Παιδιών του NiMAC λειτουργεί από το 2008 προσφέροντας εκπαιδευτικά προγράμματα στη Χαρακτική και τον Κινηματογράφο για παιδιά και εφήβους από την Κύπρο, καθώς και για παιδιά, με ξένη καταγωγή, που ζουν και μεγαλώνουν εδώ. Αυτή μάλιστα την περίοδο συμμετέχει στο Nicosia Pop-Up Festival με το NiMACt στη Μακαρίου 31Α. Το Κέντρο προχωρά επίσης σύντομα στην δημιουργία του Θεάτρου Πόλης που στόχος του είναι να συνδέσει τις παραστατικές τέχνες με τα εικαστικά και θα στεγάζεται σε ένα παλιό ξυλουργείο στην οδό Τεμπών.